Microsporum canis là một loại nấm da phổ biến ở mèo, gây ra tình trạng rụng lông, ngứa ngáy và viêm da. Điều đáng lo ngại là loại nấm này có khả năng lây sang người, đặc biệt là những người thường xuyên tiếp xúc gần với mèo. Hiểu rõ về bệnh, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của mèo mà còn bảo vệ cả gia đình bạn.

Microsporum canis là gì?

Microsporum canis là một loài nấm sợi thuộc nhóm dermatophytes, ký sinh trên da, lông và móng của động vật, đặc biệt là mèo và chó. Nấm này sử dụng keratin – một loại protein có trong lông và da – làm nguồn dinh dưỡng, từ đó phát triển và gây tổn thương.

Ở mèo, Microsporum canis là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh nấm da (ringworm), thường thấy ở mèo con, mèo bị suy giảm miễn dịch hoặc mèo sống trong môi trường ẩm ướt, đông đúc.

Microsporum canis là nguyên nhân hàng đầu gây nấm da ở mèo

Vì sao Microsporum canis ở mèo có thể lây sang người?

Loại nấm này có khả năng lây từ động vật sang người (zoonotic) qua tiếp xúc trực tiếp với mèo bệnh hoặc gián tiếp qua đồ dùng, chăn gối, bàn ghế mà mèo đã tiếp xúc. Bào tử nấm rất bền, có thể tồn tại hàng tháng trong môi trường và dễ dàng bám vào quần áo, tay, tóc của con người.

Những người có hệ miễn dịch yếu, trẻ em và người già thường dễ bị nhiễm hơn. Khi bị lây, trên da người có thể xuất hiện mảng đỏ hình tròn, ngứa rát và bong vảy.

Loại nấm này có thể lây sang người qua tiếp xúc thường ngày

Dấu hiệu nhận biết ở mèo

Việc phát hiện sớm rất quan trọng để tránh lây lan. Mèo bị nhiễm Microsporum canis thường có:

• Vùng lông rụng thành mảng tròn hoặc bầu dục, viền ngoài đỏ, bên trong có vảy trắng
• Ngứa, cào gãi nhiều
• Lông gãy sát da, dễ rụng khi chạm vào
• Có thể kèm nhiễm trùng da thứ phát nếu gãi nhiều

Giải pháp khi phát hiện: Khi thấy mèo có dấu hiệu trên, hãy đưa ngay đến thú y để xét nghiệm xác định nguyên nhân. Tránh tiếp xúc trực tiếp và đeo găng khi chăm sóc mèo nghi ngờ bị nấm.

Cần chú ý khi thấy mèo gãi ngứa và xuất hiện các vết bất thường trên da

Nguyên nhân khiến mèo dễ nhiễm Microsporum canis và cách phòng tránh

1. Tiếp xúc với mèo bệnh hoặc môi trường có bào tử nấm

Chỉ cần mèo chơi cùng mèo khác đang nhiễm nấm hoặc nằm ở nơi có bào tử (thảm, chăn, khay cát), nguy cơ lây nhiễm rất cao. 

Phòng tránh: Hạn chế cho mèo tiếp xúc với mèo lạ không rõ tình trạng sức khỏe. Thường xuyên vệ sinh và khử trùng các khu vực mèo sinh hoạt, đặc biệt nếu vừa tiếp nhận mèo mới.

2. Hệ miễn dịch yếu

Mèo bị suy dinh dưỡng, mắc bệnh mãn tính hoặc đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch sẽ khó chống lại nấm. 

Phòng tránh: Đảm bảo chế độ ăn giàu dinh dưỡng, phù hợp với tình trạng sức khỏe. Với mèo có vấn đề về thận, bạn có thể tham khảo các dòng Vet’s Selection Cat Kidney Care PP Label for Cat hoặc Vet’s Selection Cat Kidney Care BP Label for Cat, vừa hỗ trợ chức năng thận, vừa giúp duy trì sức đề kháng để chống lại các bệnh ngoài da.

3. Môi trường sống ẩm ướt, kém vệ sinh

Bào tử nấm phát triển mạnh ở nơi ẩm và thiếu ánh sáng. Nếu chỗ ở của mèo ẩm ướt, không được vệ sinh thường xuyên, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao.

Phòng tránh: Đảm bảo chỗ ở khô ráo, thoáng mát, có ánh sáng mặt trời chiếu vào. Dọn khay cát mỗi ngày và thay toàn bộ cát 1–2 lần/tuần.

Đảm bảo vệ sinh cho mèo sẽ giúp hạn chế tác nhân gây nấm

4. Chia sẻ đồ dùng mà không vệ sinh

Dùng chung lược, chăn, khay ăn giữa các mèo có thể khiến nấm lây lan nhanh chóng.

Phòng tránh: Vệ sinh đồ dùng bằng nước nóng hoặc dung dịch an toàn cho thú cưng sau mỗi lần sử dụng, đặc biệt khi nuôi nhiều mèo.

Tại sao chủ nuôi cần đặc biệt cẩn thận?

Microsporum canis có thể lây sang người qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp, và khi đã lây, việc điều trị ở người cũng tốn thời gian. Trẻ em thường là đối tượng dễ nhiễm do hay ôm, bế mèo và chưa ý thức rõ việc rửa tay sau khi chơi.

Cách bảo vệ bản thân:

• Đeo găng tay khi điều trị hoặc tắm cho mèo bị nấm
• Rửa tay kỹ bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với mèo
• Hút bụi, lau dọn và khử trùng nhà cửa thường xuyên
• Giặt sạch chăn, gối, đồ vải mèo dùng bằng nước nóng
  
  

Điều trị Microsporum canis ở mèo

Điều trị cần kết hợp cả thuốc bôi, thuốc uống và vệ sinh môi trường sống. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 4–8 tuần, tùy mức độ nhiễm. Quan trọng là không dừng điều trị khi mới thấy triệu chứng giảm, vì bào tử nấm vẫn có thể tồn tại.

Bác sĩ thú y sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp, kết hợp chế độ dinh dưỡng để tăng đề kháng, rút ngắn thời gian hồi phục.

Kết luận

Microsporum canis là mối nguy không chỉ cho mèo mà còn cho cả con người. Nhận biết sớm, xử lý kịp thời và duy trì các thói quen chăm sóc vệ sinh, dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp mèo khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm. Hãy nhớ rằng, bảo vệ “hoàng thượng” cũng chính là bảo vệ sức khỏe của chính bạn và gia đình.